Υπαρξισμός και η αναζήτηση του χαμένου Swiffer.
Θα εκπλαγεί κανείς με το πώς οι υπαρξιακοί προβληματισμοί που φαίνεται να ανήκουν καθαρά στο κόσμο της φιλοσοφίας, μας συναντούν στα πιο καθημερινά πράγματα.
Με αφορμή μια στιγμή από τις συνεδρίες μου θα αναδείξω το "πού" συναντάμε και το "πώς" διαπραγματευόμαστε τα υπαρξιακά ζητήματα στην καθημερινότητα μας.
Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία απασχολείται με τέσσερα βασικά θέματα: τον θάνατο, την ελευθερία, την μοναξιά και την απουσία νοήματος. Ο υπαρξιστής ψυχοθεραπευτής ισχυρίζεται πως αυτά τα τέσσερα πυρηνικά θέματα βρίσκονται πίσω από κάθε ψυχική , διανοητική και συναισθηματική ένταση.
“Δεν είναι ότι δεν μπορούσα να κάνω την δουλειά μου χωρίς το swiffer. Μπορούσα να βρω πάμπολλες λύσεις. Όμως με τρέλαινε η ιδέα ότι δεν μπορώ να βρω το Swiffer τώρα που το θέλω. Eχθές το είδα, σήμερα που πήγε? ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ ΤΟ SWIFFER?”
Πόσο ενδιαφέρον λοιπόν είναι, πως το θέμα δεν ήταν το ίδιο το swiffer. Αυτό που ήταν ανυπόφορο ήταν το ότι άξαφνα το swiffer έπαψε να υπάρχει. Εχθές υπήρχε σήμερα δεν υπάρχει. Άξαφνα κάτι που θεωρείς δεδομένο στην ζωή σου το χάνεις.
Και άξαφνα και αστραπιαία ο εαυτός σου συνδέεται με ότι άλλο μπορεί να έχει χάσει στην ζωή του. “Έχω χάσει την νεότητά μου, έχω χάσει τον ελεύθερο χρόνο μου” (αν υποθέσουμε ότι είναι σαράντα και έχει κάνει μόλις δεύτερο παιδί) “Έχω χάσει την ελευθερία μου. Έχω χάσει όλες τις άλλες ζωές που μπορεί να είχα αν δεν είχα επιλέξει αυτήν που έχω επιλέξει. Μην παρεξηγηθώ, αυτό δεν σημαίνει πως η ζωή μου δεν μου αρέσει. Αυτήν θα επέλεγα ξανά. Αυτό δεν αναιρεί την απώλεια. Έχω χάσει ένα φίλο, έχω χάσει τα παιδικά μου χρόνια, έχω χάσει 40 χρόνια από τα χρόνια που θα ζήσω. Και όλες αυτές τις απώλειες τις έχω δεχθεί, τις έχω αντέξει. ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟ SWIFER!!!! Πώς μπορώ να αντέξω να συνεχίζω να ζω, να αντέχω την σκληρότητα της ζωής αν δεν μπορώ να βασιστώ στο ότι κάποια πράγματα μένουν σταθερά. Δεν ζητάω πολλά, έστω αυτό το γαμημένο Swiffer να είναι στην θέση του και τα υπόλοιπα τα αντέχω”.
Άξαφνα αυτό το απλό και ασήμαντο σκουπάκι παίρνει μια ασύλληπτα σημαντική συμβολική διάσταση καθώς γίνεται η άγκυρα σταθεράς απέναντι σε ένα σύμπαν συνεχώς μεταβαλλόμενο και χαώδες.
Ο υπαρξισμός με αυτήν την επίγνωση σε φέρνει αντιμέτωπο. Με το μεγαλείο και τον πλούτο που μπορείς να συναντήσεις στις πιο απλές και καθημερινές στιγμές. Ιδιαίτερα στις αυτόματες ασυναίσθητες δράσεις καθώς εκεί ξεπροβάλει στα κλέφτικα όλος ο μηχανισμός που έχουμε στήσει (ο καθένας τον δικό του) ώστε να ανταπεξέλθουμε στις αδιανόητα συντριπτικές αλήθειες όπως ο θάνατος, η ελευθερία, η απουσία νοήματος, η μοναξιά.
Κείμενο:
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Ιάσων Βενετσανόπουλος