Η τελετουργία του Θανάτου και της Αναγέννησης

του Ιάσων Βενετσανόπουλου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Καθώς διανύουμε την Μεγάλη Εβδομάδα έχει ενδιαφέρον να σκεφτεί κανείς τις τελετουργικές, πνευματικές και συμβολικές διαστάσεις αυτής της γιορτής, καθώς και ποια είναι η χρησιμότητά τους στο τώρα.

Κάθε κοινωνία έχει τις τελετουργίες μέσα από τις οποίες οι άνθρωποι βρίσκουν τρόπο να επεξεργάζονται να χωνεύουν και να βιώνουν διάφορες φάσεις της ζωής τους, και έτσι να αναπτύσσονται.

Πώς γεννιόμαστε; Πώς μεγαλώνουμε; Πώς ενηλικιωνόμαστε; Πώς σχετιζόμαστε; Πώς πενθούμε; Πώς θυμόμαστε τους νεκρούς; Και τελικά πώς πεθαίνουμε;

Ζώντας σε μία κοινωνία με μία ενεργή εκκλησία που ταυτόχρονα προέρχεται από παντελώς άλλου τύπου κοινωνική δομή, μιας και διαμορφώθηκε αρκετά προγενέστερα, αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο μας αφορά σήμερα η τελετουργία του Πάσχα. Μία τελετουργία που περνά μέσα από τον θάνατο και φτάνει στην αναγέννηση καλώντας τον κάθε συμμετέχοντα να συνδεθεί με τη δική του πορεία προς το θάνατο ώστε να επέλθει η αναγέννηση.

Ναι, αλλά σε ποιον θάνατο αναφερόμαστε; Θα ήταν φτωχό να μείνουμε στην κυριολεκτική έννοια του θανάτου, μιας και ως άνθρωποι δεν αναγεννιόμαστε κυριολεκτικά όπως ο Χριστός.

Πόσο ενδιαφέρον από την άλλη έχει αν το σκεφτούμε συμβολικά: τι πρέπει να πεθάνει στη ζωή μας ώστε να υπάρξει αναγέννηση; Μία σχέση; Μια δουλειά; Ένας τρόπος σκέψης; Πώς θα ήταν αν εντοπίζαμε για εμάς τι είναι αυτό που θα ήταν ωφέλιμο να πεθάνει;

Θα μπορούσαμε έτσι, μαζί με την συμβολική εικόνα του Χριστού να δούμε να ανεβαίνει στο σταυρό και να πεθαίνει αυτό μας το κομμάτι. θα μπορούσαμε να το θάψουμε στον Επιτάφιο και να το κάνουμε περιφορά, ώστε να το δουν όλοι και να το πενθήσουμε συλλογικά. Τέλος μετά από τρεις μέρες πένθους και θανάτου να γεννηθεί το φως, η νέα αρχή, το καινούριο.

Οι τελετουργίες του Χριστιανισμού για τους Χριστιανούς έχουν αξία ως έχουν. Ίσως όμως έχουν και για τους υπόλοιπους που ψάχνουμε να βρούμε νέους τρόπους να επεξεργαζόμαστε τα βιώματα της ζωής. Αφαιρώντας την θρησκευτική τους διάσταση και βλέποντας τις τελετουργίες ως συμβολικές βιωματικές εμπειρίες, άξαφνα έχουν τρομερό πλούτο. Άλλωστε και ο Χριστιανισμός αυτές τις τελετουργίες από αλλού τις δανείστηκε και τις μετέτρεψε σε αυτό που ταίριαζε στον ίδιο. Έτσι και εμείς πώς θα ήταν αν δανειζόμασταν το σχήμα της τελετουργίας και το συνταιριάζαμε σε αυτό που ταιριάζει σε εμάς;

Καλό θάνατο λοιπόν και καλή ανάσταση!

Επικοινωνία